Narodna skupština Republike Srpske ne samo da nastavlja s ignorisanjem Ustava Bosne i Hercegovine i suprotstavljanjem odlukama državnih pravosudnih organa, već udara u temelje Mirovnog sporazuma iz Dejtona.
Rezolucija o zaštiti ustavnog poretka i proglašenja vojne neutralnosti Republike Srpske je antiustavni, secesionistički čin kojim se, uz negiranje nadležnosti bosanskohercegovačke države, nastavlja politika uspostavljanja Republike Srpske kao državotvorne jedinice.
Da vidimo šta je sve sporno u rezoluciji NSRS-a. Problem je već u prvoj tački rezolucije. Tamo se navodi da je Republika Srpska trajno opredijeljena za poštovanje ustavnog poretka Bosne i Hercegovine (što demantuju naredne tačke) i, pažnja: «… nastale međunarodnim ugovorima uz garancije velikih sila i potpise Srbije i Hrvatske». Nije bh. država nastala međunarodnim ugovorima već joj Dejtonski sporazum priznaje državni i međunarodnopravi kontinuitet. Dakle, država Bosna i Hercegovina je jedina nasljednica Republike Bosne i Hercegovine, a ne nešto što je nastalo u Dejtonu.
Zatim tvrdnja: «Po Ustavu (ne navodi se kojem) Republika Srpska je jedinstven i nedjeljiv ustavnopravni entitet u sastavu Bosne i Hercegovine, samostalno obavlja svoje ustavotvorne, zakonodavne, izvršne i sudske funkcije koje nisu izričito Aneksom 4. – Ustavom BiH dodijeljene institucijama Bosne i Hercegovine». Nigdje u Mirovnom sporazumu i Ustavu BiH se ne govori o jedinstvenom, nedjeljivom i ustavnopravnom entitetu. RS je, jednostavno, jedan od dva entiteta, administrativno-teritorijalna jedinica unutar bh. države. Što se nadležnosti države BiH tiče, one su od Dejtona naovamo proširene odlukama državnog parlamenta i visokih predstavnika. Jedna od tih nadležnosti je uspostava Ministarstava odbrane i sigurnosti, te Oružanih snaga BiH. To nije moglo biti usvojeno bez glasova iz RS-a, uključivši SNSD, stranku koju je osnovao predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik.
Naredno osporavanje nadležnosti BiH na cijeloj državnoj teritoriji je u trećoj tački, gdje se, uz ostalo, tvrdi da je Arbitražnom odlukom «uspostavljen Brčko-distrikt Bosne i Hercegovine kao suvlasništvo (kondominijum) oba entiteta bez uspostavljanja teritorije Bosne i Hercegovine». Prvo, dejtonska BiH je i u OUN priznata u granicama Republike BiH, a unutar njih je, dakako, i Brčko. Drugo, u Arbitražnoj odluci nema riječi ni o kakvom kondominijumu (suvlasništvu) FBiH i RS u Brčkom. Naprotiv, u prvoj tački Statuta Distrikta piše: «Brčko-distrikt je jedinstvena administrativna jedinica lokalne samouprave pod suverenitetom Bosne i Hercegovine». Treće, jednostavno, Brčko-distrikt ne pripada ni jednom ni drugom entitetu već im je zajednički ali kao posebnost pod ingerencijom bh. države.
Slijedi tačka 4. rezolucije:»Teritorija Republike Srpske ne može biti otuđena na bilo koji način mimo Ustava i zakona, niti joj se može utvrditi i upisati drugo svojstvo. Svaki pokušaj uskraćivanja svih suverenih prava nad teritorijom Republike Srpske smatraće se kršenjem ustavnog poretka i međunarodnog prava i neće proizvoditi pravno dejstvo».
Opet tlapnje o «suverenoj teritoriji RS». Suverena je BiH na cijeloj teritoriji države. Ovdje je riječ o težnji da se prisvoji državna svojina (u ovom slučaju u prvom planu je vojna imovina) koja pravno nikako ne može pripasti entitetu već državi, a jedino država može zakonodavno odlučivati o statusu državne imovine (vidjeti: «Državna imovina», Centar za javno pravo, urednik Edin Šarčević, 2012.). Postoji i odluka Ustavnog suda BiH o uknjiženju vojne imovine za koju je rečeno da se može voditi samo na državu, a iz RS-a su tražili da titular bude taj entitet. Uknjižba vojne imovine je uslov za nastavak uključivanja BiH u NATO. Dakle, nije jedino pitanje imovine bitno za RS. Radi se o odnosu prema NATO-u uopšte.
Rezolucija je nastavak pokušaja odvajanja RS od bh. države, o čemu svjedoči ključni stav iz rezolucije: «Republika Srpska je opredijeljena da svaki budući status koordiniše sa Republikom Srbijom kao potpisnicom Dejtonskog sporazuma. U skladu s tim Narodna Skupština Republike Srpske donosi odluku o proglašavanju vojne neutralnosti Republike Srpske u odnosu na postojeće vojne saveze do eventualnog raspisivanja referenduma u Republici Srpskoj na kome bi se donijela konačna odluka o tom pitanju».
Ne može dio BiH odlučivati ni refrendumom, ni na bilo koji drugi način o sudbinskim pitanjima cijele bh. države i njenih ljudi. Prema Dejtonskom sporazumu, entiteti imaju pravo na posebne i paralelne veze sa susjednim državama. Ali takvo djelovanje ne smije dovoditi u pitanje suverenitet, teritorijalni integritet i suštinske interese države Bosne i Hercegovine. A ovdje se o tome radi.
Posljednja tačka rezolucije NSRS glasi:» Predhodno doneseni akti Narodne skupštine Republike Srpske koji se odnose na punopravno članstvo u vojnim savezima, prestaju da važe». Time se priznaje dosadašnje pristajanje RS-a na proces integracije BiH u NATO. A sada raskid. Međutim, ostaje na snazi Zakon o odbrani BiH, član 84.:»Parlamentarna skupština, Vijeće ministara BiH, Predsjedništvo, te svi subjekti u okviru svojih ustavnih i zakonskih nadležnosti, provest će potrebene aktivnosti za prijem Bosne i Hercegovine u članstvo NATO-a.». Kao što ostaje i ustavna datost da su za spoljnu politiku, međudržavne odnose i međunarodnu poziciju BiH, a i odbranu nadležne isključivo institucije bh. države, a posebno Predsjedništvo BiH. Kolektivni šef države se konsenzualno opredijelio za ulazak u NATO, u vrijeme kada je u tom organu bio i Nebojša Radmanović, iz Dodikovog SNSD-a.
Rezolucija NSRS o zaštiti ustavnog poretka i proglašenja vojne neutralnosti Republike Srpske je činjenično neutemljen, ustavno neosnovan i pravno nepismen akt. To je politički pamflet u funkciji stvaranja osnove za nelegalno otcjepljenje RS. Politički avanturizam predsjednika RS-a Milorada Dodika teži radikalizaciji stanja u tom entitetu, Bosni i Hercegovini i regionu – sa zaleđem u Srbiji i Rusiji.
Tumačenje ovog čina samo kao još jednog nelegalnog poteza nervoznog Dodika i «preuranjenjom izbornom retorikom» je površno, neodgovorno i opasno. Posebice, zbog rovite unutrašnje, regionalne, evropske i planetarne konstelacije.
Nije ovo samo nastavak atakovanja iz RS-a na ustavni poredak bh. države, već osporavanje, pa i narušavanje Mirovnog sporazuma iz Dejtona. Naglasak je na «Mirovni».
N1 pratite putem aplikacija za Android | iPhone/iPad i društvenih mreža Twitter | Facebook i UŽIVO na ovom linku.