„Dobro došli u Grad Laktaši!“ Za koji dan, tabla sa ovim natpisom pojaviće se na granici Banjaluke i susjednjeg mjesta, poznatog po uspješnim privrednicima nove generacije, a najpoznatijeg po tome što je tu rođen i živi Milorad Dodik.

Ustvari, Laktaši već jesu grad, tako je u četvrtak odlučila Narodna skupština RS: još samo da zakon objave u Službenom glasniku i stvar je završena.

Ipak, halabuka oko proglašenja Laktaša gradom još se ne smiruje. Neki bi rekli: ni manjeg grada, ni veće galame.

Jer, novopečeni, deseti po redu grad u Republici Srpskoj, ima samo 35.000 stanovnika, od kojih većina živi u selima.

Po popisu iz 2013. u ovoj dojučerašnjoj opštini živi tek 15,5 odsto urbanog stranovništva, što će reći da Laktaši imaju jedva oko 5.000 mještana.

I centar grada je u skladu sa demografijom: jedan kružni tok, jedan semafor, trg sa fontanom, nekoliko ušminkanih stambenih i poslovnih zgrada sa trgovinama i kafićima i – to je to.

Nema fakulteta, čak ni srednje škole, nema bolnice, nema gradske kafane, nema urbanih legendi, ni starih gradskih porodica. Svi su u Laktaše odnekud došli.

Laktaši nemaju čak ni kanalizaciju, ali sve će se srediti, važno je da ima – para piše Srpskainfo.

A para, bogami, u Laktašima ima. Ovaj grad ima najveći prihod po glavi stanovnika u cijeloj Republici Srpskoj. Po broju zaposlenih, broju preduzeća i izvozu zauzima treće mjesto u RS. Takoreći, duva za vrat Banjaluci. I to nije sve.

“Ugledni Financial Times je Laktaše proglasio najpoželjnijim malim gradom za ulaganja u Evropi,” kaže ponosno Miroslav Bojić, mladi gradonačelnik najmlađeg grada u RS.

Bojić je, naravno, iz SNSD, kao i svi dosadašnji načelnici Laktaša.

Ipak, po nečemu je poseban: prvi je načelnik koji je rođen baš u Laktašima, a tu i danas živi, i to u centru, u Karađorđevoj ulici.

Jedan je od rijetkih laktaških “gradskih faca” koje smo zatekli u gradu. Jer, ljudi koji u gradu Laktaši nešto znače, žive, uglavnom, u bogatim laktaškim selima, na svojim imanjima.

Tako i književnik i hroničar Laktaša, Živko Vujić, ovih dana uživa u seskoj idili, u rodnim Ljubatovcima.

Živko kaže da su i Laktaši 1955. godine, kad su postali opština, bili selo, sa svega 135 kuća.

Ali vremena su se, veli, promijenila i Laktaši su postali pravi grad. Imaju banju, hotel, Centar za kulturu, zavičajne susrete književnika i slikara. Imaju gradska dešavanja, nije da nemaju.

“A znate li kako su Laktaši dobili ime? Nekad je ovdje na Vrbasu bila velika krivina, rijeka je tekla u lakat. Poslije, kad je izgrađen kanal, Vrbas je „poravnat“, sad teče pravo, a od rječnog lakta, ostalo je samo ime Laktaši ” kaže Živko Vujić.

A priča da su Laktaši dobili ime po svojim abmicioznim stanovnicima, koji se dobro laktaju, pa su vrhunski laktaši, ili u prevodu karijeristi?

“Ima i ta priča, ali to niko nije dokazao” veli Živko.

Dokazano je, međutim, da je siloviti razvoj Laktaša počeo sredinom osamdesetih godina prošlog vijeka. Tada je na čelo nerazvijene ruralne opštinice nadomak Banjaluke došla ekipa mladih i ambicioznih rukovodilaca.

Trojac mladih lavova činili su: predsjednik opštine Mirko Karać, predsednik Izvršnog odbora Milorad Dodik i sekretar opštine Ranko Karapetrović.

Ranko Karapetrović, koji će kasnije postati načelnik opštine Laktaši i biti proglašen za najboljeg načelnika u BiH, a bio je godinama i generalni sekretar Narodne skupštine RS, dobro se sjeća tih vremena.

“Bili smo stvarno mladi, Mirko i ja smo imali oko 30 godina, a Dodik, čini mi se, 27. Nismo se ničeg bojali, bili smo spremni da iskoristimo svaku priliku, a i okolnosti su nam išle na ruku “kaže Ranko Karapetrović, danas penzioner, koji živi, naravno, na selu.

Na starom porodičnom imanju u Kosjerovu obrađuje vinograd, pravi dobru rakiju i još bolje vino, okopava vinograd, čuva ovčice.

I nimalo mu, kaže, ne nedostaju ni politika, ni gradski život.

A političku karijeru je počeo, baš kao i Dodik, u opštini Laktaši, u vrijeme „otvaranja privatnih privrednih inicijativa“ u tadašnjoj Jugoslaviji.

“Nismo zakerali oko uslova za otvaranje poslovnih prostora, imali smo nisku poresku stopu, to se tada moglo, jer je to bilo u nadležnosti opština. Uglavnom, za kratko vrijeme u Laktašima je otvoren veliki broj radnji i preduzeća” priča Karapetrović.

Neki tvrde da je u to vrijeme za Laktaše i laktaške privrednike bilo i pogodnih kredita preko veze, po zemljačkoj liniji, ali Karapetrović taj detalj ne spominje.

Tek, mlada ekipa iz Laktaša je skontala da para vrti gde burgija neće. Pa je u malom poreskom raju, kakvog nije bilo nigde u SFRJ, para iz brojnih firmi počela da kaplje i u loklani budžet.

“Dešavalo se da u četvrtom kvartalu ukinemo porez na plate, jer je u budžetu bilo dovoljno novca za cijelu godinu. Danas je to nezamislivo” kaže Karapetrović.

Držali su se principa „pusti ljude da rade, ako imaju dobre ideje“. Ali, kako su znali koja je ideja dobra?

Ipak, Karapetrović prizanje da „ubrzani razvoj“ i uopšte politika, danas nisu isti kao u doba njegove mladosti.

“Nekad je bilo više entuzijazma, više se radilo u interesu zajednice. Danas se sve svodi na lični interes” kaže Ranko Karapetrović.

Upravo je lični interes povlaštenih, okupljenih oko vrhuške SNSD, po mišljenju najžešćih opozicionara, presudno uticao da Laktaši postanu grad. Mali grad pun bogataša.

“Cijela Republika Srpska je talac reketaša iz Laktaša. Lako je imati najveće prihode, kad ne može da se zavrne ni šaraf u Hercegovini, a da to ne radi firma iz Laktaša, bliska SNSD. Ko god ima malo para, skoče mu za vrat” rekao je Nebojša Vukanović, poslanik SDS na sjednici Narodne skupštine RS.

A i drugi opozicionari su ima živopisne komentare na tu temu. Tako je poslanik SDS Miladin Stanić da se grad Laktaši promijeni ime u “Miloradovo”.

A šta na sve to kažu građani Laktaša? Uglavnom ništa. Neki nisu ni čuli da su sinoć zanoćili u opštini, a jutros se probudili u gradu.

Neki piju kafu na terasama laktaških kafića, drugi čekaju autobus za svoje selo, odmahujući rukom, u stilu „mani me politike“ piše Srpskainfo.